గరుకు తలము లిచ్చు ఘన ఘర్షణ బలము
తలికె తలము వలన తక్కువగను
మానవాళికి యిది మరి కీడు మేలును
సత్య మింతె గాద సరిగ రమణ
భావం: రమణా! గరుకు తలాలు ఎక్కువ ఘర్షణను కలిగిస్తాయి. నున్నని తలాలు తక్కువ ఘర్షణను కలిగిస్తాయి. ఘర్షణ మానవులకు మంచిని, చెడుని కూడా కలిగిస్తుంది. సత్యం సరిగ్గా ఇంతే కదా.
కఠిన పదం: తలికె = నున్నని
కలదుగ తలముల నడుమను
గలదుగ చలనముల నాప ఘర్షణ బలమున్
గలదుగ తలముల స్పర్శను
గలుగును రాపిడి వలనను ఘర్షణ రమణా
భావం: రమణా! ఘర్షణ తలముల మధ్య ఉంటుంది. అది చలనమును (కదలికని) ఆపుతుంది. తలములు స్పర్శలో ఉంటే రాపిడి వలన ఘర్షణ కలుగుతుంది.
బల మేమి చేయుననగను
చలనమును మరియు దిశలను చక్కగ మార్చును
బలమిక యాకారములో
కలిగించును మార్పులచట కదరా రమణా
భావం: రమణా! బలం ఏమి చేయగలదు అంటే, బలము వస్తువు చలన స్థితిని, దిశను మరియు ఆకారములను మార్చుతుంది.
బలము వస్తు చలన స్థితిని మార్చుట
బలము దిశను మార్చుట
బలము వస్తు ఆకారాన్ని మార్చుట
పీడనము
బలమది యెంత గలిగినను
తల వైశాల్యము గణించ వలె తప్పకుండ
బల తల వైశాల్యములకు
గల నిష్పత్తియెగ పీడన మనగ రమణా
భావం: రమణా! బలం ఎంత ఉన్నప్పటికీ, తల వైశాల్యమును కూడా పరిగణన లోకి తీసుకోవాలి. బలానికి, తల వైశాల్యానికి గల నిష్పత్తిని "పీడనం" అంటారు.
బల పరిమాణము పెరిగిన
కలిగిన పీడనము హెచ్చు కనుగొన దలచిన
బల పరిమాణము తగ్గిన
కలిగిన పీడనము కొలది గదరా రమణా
భావం: రమణా! బలము యొక్క పరిమాణం పెరిగితే పీడనం కూడా పెరుగుతుంది. బలము యొక్క పరిమాణం తగ్గితే పీడనం కూడా తగ్గుతుంది.
( అనగా పీడనం, బలమునకు అనులోమానుపాతంలో ఉంటుంది.)
(కొలది = తక్కువ)
తల వైశాల్యము పెరిగిన
కలిగిన పీడనము కొలది కనుగొన దలచిన
తల వైశాల్యము తగ్గిన
కలిగిన పీడనము హెచ్చు గదరా రమణా
భావం: రమణా! తలము యొక్క వైశాల్యం పెరిగితే పీడనం తగ్గుతుంది. తలము యొక్క పరిమాణం తగ్గితే పీడనం పెరుగుతుంది.
( అనగా పీడనం, స్పర్శాతల వైశాల్యమునకు విలోమానుపాతంలో ఉంటుంది.)
పీడనం = బలము / స్పర్శాతల వైశాల్యము
ఫలితబలము
బలము లనేకములున్నను
బలదిశల వలనను ఫలిత బలము గలునుగా
బల దిశల పరిగణించిన
బలముల బీజీయ సంకలనమెగ రమణా
భావం: రమణా! పని చేస్తున్న బలములు ఎన్ని ఉన్నా, బలముల దిశలను బట్టి ఫలిత బలము కలుగుతుంది. కనుక బల దిశలను పరిగణనలోకి తీసుకొని బలముల బీజీయ మొత్తమే ఫలిత బలము అవుతుంది.
ఫలిత బలాన్ని ఎలా లెక్కించాలి అంటే....
ఏక దిశల బలము లేకమై పోవును
ఎదురు దిశల బలము లేమి చేతు
తీసి వేయ దగును తీరైన రీతిని
ఫలిత బలము వీని ఫలము రమణ.
భావం: రమణా! ఒకే దిశలో పనిచేసే బలాలు కలిసిపోతాయి. (అనగా ఒకే దిశలో పనిచేసే బలాలను కలపాలి). వ్యతిరేక దిశలలో పనిచేసే బలాలను ఏమి చేయాలంటే తగు విధంగా ( పెద్ద విలువ నుంచి చిన్న విలువను) తీసివేయాలి. ఆ విధమగా వచ్చిన ఫలితమే "ఫలిత బలము" అవుతుంది.
కనుగొన మూడు బలములవి
అనువున విద్యుత్ బలము నయస్కాంత బలము
వినుమిక గురుత్వ బలమును
అనరా యివి క్షేత్ర బలము యెంచగ రమణా
భావం: రమణా! చూడగా మూడు బలము లున్నవి. అవి విద్యుత్ బలము, అయస్కాంత బలము మరియు గురుత్వాకర్షణ బలము. వీటిని క్షేత్ర బలములు అంటారు.
బలము గలదు లాగుటలో
బల దిశ ఏదైన గాని లాగెడి వైపున్
కలిగిన బలమే తన్యత
బలమందురు బుద్ధిమతులు భళిగా రమణా
భావం: రమణా! లాగుటలో బలము ఉన్నది. ఆ బలదిశ ఎలా ఉన్నా, లాగుతున్న వైపు పనిచేసే బలాన్ని తన్యత బలము అని అంటారు.
తన్యతా బలము బలము యొక్క దిశలను గుర్తించండి.
తలములపై గల వాటిని
తల మెప్పుడు పైకి తోయు తప్పని సరిగా
బలమది యభిలంబ బలము
బలదిశ తల లంబదిశయె భళిగా రమణా
భావం: రమణా! తలములు తనపై నున్న వస్తువులను పైకి తోస్తాయి. ఈ పనిచేసే బలమే అభిలంబ బలము. దీని బల దిశ ఎల్లపుడూ లంబంగా ఉంటుంది.
అభిలంబ బల దిశను గుర్తించండి.
కండరాల బలము యభిలంబ బలమునుతన్యతయును ఘర్షణా బలములు,స్పర్శ బలములు గద సరిగాను చూడగాసత్య మింతె గాద సరిగ రమణ
భావం: రమణా! సరిగా చూస్తే కండరాల బలము, అబిలంబ బలము, తన్యతా బలము మరియు ఘర్షణ బలములు అనేవి స్పర్శా బలములని తెలుస్తుంది. సత్యం సరిగా ఇంతే కదా.
స్పర్శాబలములు
 |
తాకగనే పని చేయును
తాకనిచో చేయదు పని తప్పని సరిగా
తాకిన పని చేయు బలము
యేకంగా స్పర్శబలము యెఱుగుము రమణా
భావం: రమణా! తాకినపుడు (స్పర్శలో ఉన్నపుడు) పని చేసి, తాకనపుడు పనిచేయని బలాము "స్పర్శాబలం" అని తెలుసుకో.
తాకకనే పని చేయును
తాకకనే చేయును పని తన క్షేత్రములో
తాకక పని చేయు బలము
యేకంగా క్షేత్ర బలము యెఱుగుము రమణా
భావం: రమణా! తాకకుండా (స్పర్శలో లేనపుడు) మరియు తన క్షేత్రములో ఉన్నపుడు మాత్రమే పనిచేసే బలమున "క్షేత్ర బలము" అని తెలుసుకో.
కలవందురు యన్ని పనుల
బల రూపములనగ రెండు బాగుగ తెలపన్
గలవియె నెట్టుట లాగుట
గల వొంటిగ జంటగాను కనుగొన రమణా
భావం: రమణా! అన్ని పనులలో ఉన్నాయని అంటారు. అలా ఉన్న బల రూపాలు రెండే. అవి నెట్టుట మరియు లాగుట. పరిశీలించగా పనులలో వీటిని ఒక్కొకటిగా కానీ, జంటగా కానీ ఉపయోగిస్తారు అని తెలుస్తుంది.
సేకరణ: readershook.com
